Star Gazetesi yazarı Salih Neftçi, doların geleceğini yazdı. Neftçi'nin yazısı:
Star Gazetesi yazarı Salih Neftçi, doların geleceğini yazdı. Neftçi'nin yazısı:
Dolara piyasanın bakışı...
Amerikan dolarının döviz piyasalarındaki durumu konusunda en ilginç gözlem... Oyuncuların dolardaki hareketlere kısa vadeli finansal volatilite olarak bakması ve bu bağlamda da derine inen analizlerin neredeyse tümüyle gözardı edilmesi.
Bu bize gerçekten de garip geliyor.
Çünkü dolar her şeyden önce bir rezerv parası. Tüm dünya, tasarruflarının büyük bir çoğunluğunu dolarda tutuyor.
Yine...
Tüm dünya, merkez bankaları döviz rezervlerini genelde dolarda tuttukları için ciddi miktarda ‘para kaybetti’. (Örneğin sadece Çin Merkez Bankası’nın rezervleri en az 150 milyar dolar erozyona uğradı diye bakabilirsiniz... Az para mı?)
Böyle bir ortamda bile dolar konusunda ciddi soru işaretlerinin gündeme gelememesi şaşırtıcı.
Gündemdeki açıklamalara bakalım...
***
En klasik açıklama Amerikan cari işlemler açığıyla ilişkili.
Amerika’nın bir cari işlemler açığı var. Bunun nedenleri çeşitli. Bütçe açıkları... Amerikalı tüketicinin negatif tasarruf oranı ve düşük faizler Amerikan ekonomisinin tasarruflarını anormal bir seviyeye çekti.
Bu açıkları, yatırımları finanse etmek için de ekonomi dışarıdan ‘yabancının tasarrufunu’ çekme zorunda kaldı.
Yani dış denge açık vermeye başladı.
Epeyidir deniyor ki... Bu açığın da azalması için doların değer kaybetmesi gerekecek. Şu anda piyasalarda tanık olduğunuz dolardaki gerileme de bu ihtiyaçtan kaynaklanıyor.
Tutarlılığı olan bir mantık.
Ama bu gelişmenin dünyanın tasarruflarını tuttuğu parada bir değer erozyonu yaratacağı da bir gerçek.
Amerika’nın dış açığı kapanacak...
Ama bu arada bilançolarında dolar cinsi enstrümanları ve özellikle de Amerikan Hazine bonolarını tutan oyuncular kağıt üzerinde ciddi zarar edecek.
Bu doların rezerv para olma özelliğine ne yapacak?
***
Bütün bunlar olurken, FED finans kesimi oyuncularına sürekli para veriyor. Daha bir hafta önce Bear Stearns’i kurtarmak için 30 milyar dolarlık bir kaynak aktarıldı.
Bunu bir yana yazın... Daha önce yapılanlara bakın..
FED, bilançosunun neredeyse yarısını mortgage çeşidi kağıtları almaya hazır hale getirdi. 400 milyar dolarlık bir büyüklük.
Üstelik bu miktar da ihtiyacı karşılamaya yetmiyor. FED’in alması gereken mortgage kağıtlarının 1 trilyon dolar civarında olduğu söyleniyor. (Bu rakam bizce de fazla abartılı değil.)
Peki, FED bu politikaya devam ederse mortgage kağıtlarını almak için piyasaya sürdüğü likidite doların değerini daha da düşürmeyecek mi?
Dikkat ederseniz bu soru da fazla sorulmuyor.
***
Piyasa genelde dolar cinsi faizlerle Euro cinsi faizler arasındaki farka bakıyor. FED faiz indirdikçe de faiz farkı artacağından... Doların gerilemesi bekleniyor.
Bu da doğru bir mantık elbette...
Ama doların rezerv para olma özelliği ile fazla ilgili değil. Oyuncular bu mantığı kullanırken de doların rezerv para olma özelliğini hesaba katmamış oluyor.
Kısacası... Doların belki de en önemli özelliği piyasaların gündeminde değil.
Bakalım böyle mi kalacak? |
